ভাৰত আৰু অসমৰ জাতি-জনজাতি ৷


ড° বিৰজাশঙ্কৰ গুহই তলত দিয়া ধৰণেৰে ভাৰতীয় লোকসংখ্যাত বিভিন্ন জনগোষ্ঠী সোমাই আছে বুলি উল্লেখ কৰিছে।

১. নেগ্ৰিটো বা নিগ্ৰো
২. প্ৰায়-অষ্ট্ৰেলিয়ান দীৰ্ঘ মস্তকী
৩. মংগোলীয়
(ক) প্ৰত্ন-মংগোলীয়
(খ) দীৰ্ঘমস্তকী আৰু প্ৰশস্তমস্তকী
(গ) তিব্বতীয় মঙ্গোলীয়
৪. ভূমধ্যসাগৰীয়া
(ক) প্ৰত্ন-ভূমধ্যসাগৰীয়
(খ) ভূমধ্য সাগৰীয়া
(গ) প্ৰাচ্য
৫. পশ্চিমীয়া প্ৰশস্ত মস্তকী
(ক) আলপাইনীয়
(খ) আৰ্মেনিয়
(গ) ডিনাৰিক

৬. নৰ্ডিক 


জাতি (Cast)

জাতি হৈছে জন্মৰ ভিত্তিত বিভক্ত গোত্ৰ বা পৰিয়াল বা বংশৰ একো একোটা সমষ্টি৷

চাৰ হাৰ্বাট ৰিজ্‌লিৰ মতে জাতিৰ সংজ্ঞাঃ জাতি হৈছে একেটা নামেৰে কিছুমান পৰিয়াল বা পৰিয়ালৰ সমূহ, যিসমূহৰ ব্যক্তিসকলে  কোনো কাল্পনিক পূৰ্বপুৰুষ বা বংশৰ বুলি নিজকে চিনাকি দিয়ে, একে বংশোদ্ভৱ আৰু  বৃত্তিধাৰী সমূহ বুলি পৰিচয় দিয়ে৷

এটা উমৈহতীয়া ভাষা, ভূখণ্ড, ইতিহাস, জাতি আৰু সংস্কৃতিৰ আধাৰত গঠিত এটা সম্প্ৰদায়ক জাতি বোলে। স্পষ্টভাৱে এটা জাতি জনজাতিতকৈ অধিক ৰাজনৈতিক। 

সাধাৰণভাৱে ক'বলৈ গ'লে জাতি এটাক "এটা সংযুক্ত আৰু প্ৰতিষ্ঠিত জনজাতীয় সম্প্ৰদায়" বুলি সংজ্ঞায়িত কৰা হয়। কিছুমান জাতিক জনজাতীয় গোটৰ সমতুল্য বুলি গণ্য কৰা হয়, আনহাতে কিছুমানৰ নিৰ্দিষ্ট বিকাশ হয় সামাজিক আৰু ৰাজনৈতিক সংবিধানৰ আধাৰত৷ 

জাতিৰ আন এটা সংজ্ঞা হ'ল ই এনে এটা সম্প্ৰদায় যাৰ জনসাধাৰণে নিজৰ স্বায়ত্তশাসন, ঐক্য আৰু অন্যান্য অধিকাৰৰ প্ৰতি সচেতন।

জাতি হৈছে এক উমৈহতীয়া উৎপত্তি, ভাষা, পৰম্পৰা আৰু সাধাৰণতে সংবিধান থকা মানুহৰ এটা বৃহৎ গোট।

(A caste is a social hierarchy based on birth, occupation, and ritual purity. It's a system where people are born into a particular group and remain in it throughout their lives. Traditionally, castes were:
1. Divided into hierarchical categories (e.g., Brahmins, Kshatriyas, Vaishyas, Shudras, and Dalits).
2. Associated with specific occupations (e.g., priests, warriors, merchants, laborers).
3. Governed by rules of purity and pollution (e.g., dietary restrictions, social interactions).)

The Indian caste system has been influenced by Hinduism, Islam, and other religions. While the system has undergone changes, caste-based discrimination and social inequality persist.

জনজাতি (Tribe)

এক নিৰ্দিষ্ট ভৌগোলিক অঞ্চলত বসবাস কৰা এনে এক প্ৰজাতীয় সমষ্টি, যি জনসমষ্টিৰ সদস্যসকলে  একে ধৰণ-কৰণৰ বৃত্তি অৱলম্বন কৰে, একে ধৰ্ম আৰু সামাজিক ৰীতি-নীতি পালন কৰাৰ লগতে অন্তৰ্ববাদ গোট স্বৰূপে বসবাস কৰে৷

নৃতত্ববিদ গিলিনৰ মত অনুসৰি  জনজাতি হৈছে এনে এক আদিম জনসমূহৰ সমষ্টি, যিসকলে উমৈহতীয়া  জীৱন যাপন কৰে, একে ভাষা বা দোৱান কয়, একে সংস্কৃতিকে অনুসৰণ কৰে৷

কোনাে এক অঞ্চলৰ জনগােষ্ঠীয়ে যেতিয়া একে ভাষা , সামাজিক ৰীতিনীতি আৰু আর্থিক কার্যৰ দ্বাৰা একতাবদ্ধ হৈ বসবাস কৰে তাকে জনজাতি বােলে । 


জনজাতিৰ প্ৰকাৰ:
১) খিলঞ্জীয়া জনজাতি (যেনে, আমেৰিকাৰ থলুৱা, আদিবাসী অষ্ট্ৰেলিয়ান)
২) জনগোষ্ঠীয় জনজাতি (যেনে, আফ্ৰিকান জনজাতি, এছিয়ান পাহাৰীয়া জনজাতি)
৩) যাযাবৰী জনগোষ্ঠী (যেনে, মংগোলীয়)
৪) আধুনিক জাতিসমূহৰ জনজাতীয় সম্প্ৰদায় (যেনে, ভাৰতৰ অনুসূচিত জনজাতি)

জনজাতিৰ বৈশিষ্ট্য:
১/ ভাষা আৰু উপভাষা
২/ প্ৰথাগত আইন আৰু প্ৰথা
৩) পৰম্পৰাগত বৃত্তি (যেনে, চিকাৰ, গোট খোৱা, খেতি)
৪/ আধ্যাত্মিক বিশ্বাস আৰু আচাৰ-ব্যৱহাৰ
৫) বংশ বা আত্মীয়তা ভিত্তিক সামাজিক সংগঠন
৬/ স্বকীয় শিল্প, সংগীত, ঐতিহাসিক পৰম্পৰা


জাতি আৰু জনজাতিৰ মাজত পাৰ্থক্য
  • জাতিৰ ভিত্তি হ’ল জন্মৰ ওপৰত । জন্মৰ সম্পৰ্ক থকা বা তেজৰ সম্পৰ্কৰ পৰাহে জাতি এটাৰ বিকাশ সাধন হয় । কিন্তু জনজাতিৰ সম্পর্ক হ’ল কোনাে এক বিশেষ অঞ্চলৰ লগত । কোনাে এক বিশেষ অঞ্চল বসবাস কৰাৰ বাবেই জনজাতিৰ উৎপত্তি হয় ।
  • বৃত্তিৰ লগত থকা সম্পর্কৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিও জাতি আৰু জনজাতিৰ পার্থক্য দেখা যায় । জাতিৰ ক্ষেত্ৰত যিকোনাে বৃত্তি অনুসৰণ কৰাত বাধা । নিষেধ থাকে ; কিন্তু জনজাতি লােকৰ ক্ষেত্ৰত তেনে ধৰণৰ বাধা – নিষেধ নাথাকে । জাতিৰ ক্ষেত্ৰত বৃত্তি জন্মগত , ব্যক্তি বা গুণ বা যােগ্যতাৰ লগত কোনাে সম্বন্ধ নাথাকে ; কিন্তু জনজাতিৰ ক্ষেত্ৰত জন্মৰ লগত বৃত্তিৰ সম্পর্ক নাথাকে , যােগ্যতা গুণ আৰু সক্ষমতাৰ লগতহে বৃত্তিৰ সম্পর্ক থাকে । 
  • জাতি উৎপত্তি হােৱাৰ কোনাে কাল্পনিক কাহিনী বা উপাখ্যান নাই ; কিন্তু জনজাতি উৎপত্তিৰ ক্ষেত্ৰত নানা কাল্পনিক কাহিনী বা উপাখ্যান পােৱা যায় । 
  • জনজাতিবােৰৰ একোটা ৰাজনৈতিক দিশ থকা দেখা যায় , সেইফালৰ পৰা প্ৰতিটো জনজাতিকে একোটা ৰাজনৈতিক সংগঠন বুলিও ক’ব পাৰি ; কিন্তু জাতিৰ ক্ষেত্ৰত ৰাজনৈতিক কার্য জড়িত দেখা নাযায় । ই ৰাজনৈতিক সংগঠন নহয় । 
  • জাতিৰ ক্ষেত্ৰত অন্তর্বিবাহ এটা বিশেষ বৈশিষ্ট্য : কিন্তু জনজাতিৰ ক্ষেত্ৰত অন্তর্বিবাহ এটা বৈশিষ্ট্য নহয় । জাতিৰ ক্ষেত্ৰত অন্তর্বিবাহৰ নীতি কঠোৰভাৱে প্রযােজ্য কিন্তু জনজাতিৰ ক্ষেত্ৰত তেনে কঠোৰতা নাথাকে  

নেগ্ৰিটো- নগা
প্ৰট’ অষ্টলয়ড- কোল, মুণ্ডা, চাওতাল, খাছি, জয়ন্তীয়া (কম পৰিমানে)
মঙ্গলয়ড বা মঙ্গোলীয়- বড়ো, ডিমাছা, লালুং, সোণোৱাল কছাৰী, ৰাভা, গাৰো, মিচিং, মিকিৰ (তিৱা), আদি বা আবৰ, অকা আদি৷ তদুপৰি , খাছি, জয়ন্তীয়া (কম পৰিমানে  মঙ্গলয়়ডৰ বিশেষত্ব আছে৷ অসমৰ জনজাতি গ্ৰন্থ, পৃ.ট-৮)
অষ্ট্ৰেলিয়ান- কুকি, মণিপুৰী, কছাৰী আদি



ৰেফাৰেঞ্চ

Post a Comment

0 Comments